Инновациялық күкірт-полимерлік технологияларды әзірлеу бойынша бірлескен жоба

Бүгін біз Қозыбаев университетінде жаңа материалдар мен күкіртті өңдеу саласындағы энергияны үнемдеп, деректерді сақтауға және тұрақты болашақ технологияларын жасауға қолданылатын зерттеулерімен танылған, әлемге әйгілі ғалымды, Аризона университетінің профессоры Джеффри Пьюнды және постдокторант  Шамиль Саиевты қарсы алдық.

Профессор Пьюн Қазақстанға алғаш рет келіп отыр. Оның қазіргі сапары біздің университеттеріміз арасындағы Қазақстанда күкірт-полимер технологияларын енгізу бойынша бірлескен жобамен байланысты. Университет басшылығымен, ғалымдармен және студенттермен кездесуде зерттеу деректері егжей-тегжейлі ұсынылды.

Джеффри Пьюн бастаған ғалымдар балқытылған күкіртті полимерлерге және инфрақызыл линзаларға, литий-күкірт аккумуляторының компоненттері, коррозияға қарсы жабындар және баяу бөлінетін тыңайтқыштар сияқты жоғары құнды өнімдерге айналдыратын озық кері вулканизация технологиясын жасады. Технология 11 патентпен қорғалған, 70-ден астам ғылыми басылымдармен қолдау тапқан және коммерциялық әлеуетке ие.

«Мен үшін сіздердің ғалымдарыңызбен бірлесіп жұмыс істеу үлкен құрмет. Бұл әзірлемелерге 15 жылдан астам уақыт бойы қатысып келемін. Дегенмен, Қозыбаев университетімен бірлескен жобаның бастапқы кезеңіне  енді ғана қадам бастық. Қазақстан үшін экономикалық маңызға ие, өйткені, мұнай-газ өнеркәсібінің қосалқы өнімі болып табылатын күкірт негізінен шикізат түрінде экспортталады. Біздің жобамыз оны жаңа инновациялық әзірлемелерде пайдалануға мүмкіндік береді. Күкірт - пластмасса немесе тыңайтқыштар өндіру үшін пайдалануға болатын салыстырмалы түрде арзан ресурс», - деп бөлісті профессор Джеффри Пьюн.

Бүгінде Қазақстан элементарлы күкірт өндірісі бойынша әлемде жетінші орында, жылына шамамен 4,3 млн тонна өндіреді. Алайда, күкірттің шамадан тыс жиналуы, әсіресе мұнай кен орындарындағы өндірістің өсуін ескере отырып, экологиялық қауіп тудырады. Сондықтан шикізат экспортынан озық өңдеуге және инновациялық, жоғары қосылған құнды күкірт құрамдас материалдарды өндіруге көшу міндеті маңызды.

«ҚР ҒЖБ министрлігінің аймақтық университеттен зерттеу университетіне айналу стратегиясын жүзеге асыру барысында біз елімізде алғашқы болып академиялық бағдарламаларды енгізуден жаһандық зерттеу жобаларын жүзеге асыруға көшуді бастадық. Қазіргі уақытта бірлесіп техникалық сипаттамаларды әзірлеп жатырмыз және тиісті министрліктің мегагрантына қатысуды жоспарлап отырмыз (шамамен 4 миллиард теңге). Тек осы жазда Ақтауда мұнай өндіру саласы бойынша ғылыми-технологиялық сессия өтті, онда 72 жоба қарауға ұсынылды. Нәтижесінде, тек төртеуі ғана тізімге енді. Олардың қатарында біздің «Қазақстанда күкірт-полимер технологияларын енгізу» жобасы бар»,- деді  Басқарма Төрағасы- Ректоры Ербол Исақаев.

Жобаны үш бағытта жүзеге асыру жоспарланған: күкірттен жоғары технологиялық пластмассаларды өндіру, инновациялық тыңайтқыштар және кеннен қалдық бағалы металдарды алу үшін күкіртті пайдалану.

Сонымен қатар, Қозыбаев университетіндегі жобаға элементарлы күкірт қасиеттерін зерттеу жөніндегі ғылыми-зерттеу орталығын құру, зертханалар ашу, жабдықтарды сатып алу, бірлескен зерттеулер жүргізу және студенттер мен ғылыми алмасу бағдарламалары арқылы кадрларды оқыту кіреді, бұл ғылыми және өндірістік экожүйені дамытудың негізін қалайды.

Профессор Пьюн университет студенттеріне қонақ дәрісін өткізді. Дәріс барысында ғалым қайта өңделген күкіртке негізделген экологиялық таза материалдарды әзірлеудің заманауи тәсілдерін ұсынды. Дәрісте шикізатқа негізделген ,құнды өнімдер өндірісіне көшудің перспективалары талқыланды. Күкіртті полимерлеу технологияларына және оларды Қазақстанда қолдану әлеуетіне ерекше назар аударылды. Қазақстанның экологиялық жағдайын жақсарту үшін блоктық күкірт кен орындарын пайдалану мүмкіндігі зерттеледі.